BROOKS SELE AYARI, BAKIMI ve GARANTİ ŞARTLARI

21 Şubat 2016 Pazar
Bisiklete binmeye başlayan herkesin en çok şikayet ettiği şey selenin neden olduğu ağrılardır ve bundan yola çıkarak en az ağrıya hatta hiç ağrıya yol açmayan sele arayışı sürüp gider.
Bisiklete binmeye başladığımda benim de en çok şikayet ettiğim şey buydu. O zamanlar kendimi uzun turlara hazırlamak için çıktığım günü birlik turlarda bu ağrı yüzünden seleye oturamaz hale gelip ağrıyı azaltmak için ilerleyen kilometrelerde önce bir kalçam selede diğeri boşta kalacak şekilde değişe değişe binerdim. Zamanla bu ağrıların azaldığını keşfettim. Vücut baskıya ve acıya zamanla alışıyor ve bu durumdan daha az etkileniliyor.

Bu konuda kesin bir çözüm olsa profesyonel yol yarışçıları o seleleri kullanırlar oysaki yarışları izlerken spikerlerden onlarında kalçalarında sürtünmeye bağlı tahrişten yaralar oluştuğunu duyuyoruz.
Brooks selenin ayarlanması, bakımı ve garanti şartları konusunda kılavuzun yazıldığı dillerden bir veya birkaçını bilmeyenlere yardımcı olabilmek için kullanma kılavuzunu Türkçeye çevirdim. Önce kılavuzu okuyun ardından birlikte konuyu biraz daha irdeleyelim.

BROOKS SELEYİ SEÇTİĞİNİZ İÇİN KUTLARIZ

SİZE YILLARCA BİSİKLET SÜRME KEYFİ SUNACAK KALİTELİ BİR ÜRÜNÜ SEÇTİNİZ.

Selenizi ömürboyu kullanmak için BAKIM VE KORUMA.

Deri konforlu, sıcak havada terletmeyen, şekil değiştirebilen ve dayanıklı bir doğal malzemedir. Eğer selenizin bu basit kılavuzunu okuyup uygularsanız seleniz kendini size uydurur, desteğini ve konforunu sürdürür.

Yeni sele alıştırma sürecinde Brooks Proofide Leather Cover (Brooks Deri Koruyucu) dış etkilerden korunmasına yardım eder. Proofide şartlara uygun özel malzemeden üretilir, dış etkilere karşı özenle işlenen deriyi esnek tutmaya yardımcı olur, seleyi muhafaza eder ve yağmurdan korur. Proofide selenin alt tarafına sürülmeli ve bu durumda bırakılmalıdır. Derinin parlak yüzeyine çok az miktarda Proofide sürün, kuruyana kadar deriye nüfuz etmesini bekleyip ardından giysilerinize bulaşmaması için bir bezle silip parlatın. Proofide Aged Saddle ın (Yaşlandırılmış Selelerin) üst yüzeyine sürülmemelidir. Bu deri koruyucu alıştırma döneminde sık sık ve sonrasında her birkaç ayda bir uygulanmalıdır. Brooks Proofide selenizi korumak için kullanılabilecek yegane maddedir.

Deri doğal bir malzemedir ve rijitliği aynı hayvana ait derinin değişik bölgelerinde ve değişik hayvanların derilerinde esneme farklığı gösterir.  Küçük çizikler, çok küçük çatlaklar ve renk farklılığı kusur olarak değerlendirilmez. Deri rengini tabaklama işlemi esnasında alır ve bu nedenle, bazen renginde ton farklılığının olması mümkündür. Seleye beyaz veya açık renk pantolon ile binmekten sakının. İlk kullanmadan önce selenin üstünü pamuklu bir bezle cilalamanız tavsiye edilir. Deri selenizi sele kılıfı ile nemden koruyabilirsiniz. Eğer ıslak seleye binilirse rengi giysilerinizi boyayabilir. Islak selenizin doğal yollardan kurumasını sağlayın.

Islak seleyi asla germeyin ve Proofide uygulamayın. Doğru sele gergisi onun şeklini ve konforunu korumasını sağlar. Seleyi germek için burnundaki somunu gerginliğini kontrol ederek bir seferde 90 derece çevirin. Bu işlemi sele modeline bağlı olarak açık ağızlı anahtar veya allen anahtarı kullanarak yapabilirsiniz. Seleyi aşırı germek derinin liflerinin yırtılmasına ve yapısının zarar görmesine neden olur. Bu işin püf noktası çok az germek ve bu işi sık yapmamaktır.  Somun sona geldiğinde selenin daha fazla gerilemeyeceğini unutmayınız. Brooks Aged ve Brooks Imperial modeli seleler Brooks Heritage selelerle kıyasladığında daha çabuk şekil alırlar ve daha sık germe işlemine ihtiyaç duyarlar. Brooks Aged ve Brooks Imperial seleler kanatların gerdirilmesi için bağcıkla donatılmışlardır. Derinin zamansız sarkmasını önlemek için bağcıklar her zaman bağlı olmalıdır. Brooks yol yarışlarından ağır şartlar altında kullanılanlara kadar tek, çift ve üç telli değişik renkte seleler üretir. Tek kızaklı seleler mikro ayarlı bağlantı elemanına sahipken,  iki ve üç kızaklı seleler, kızakların erken kırılmasını engelleyip sele ve sürücüyü destekleyen kelepçeye sahiptirler.

SELE AYARI. Konfor burada başlıyor.

Sürücünün konforu genellikle bisiklet üzerinde selenin doğru olarak ayarlanmasına kadar tahmin edilenden çok fazla etkene bağlıdır. Konforu temin etmek ve basınçtan olan incinmeleri azaltmak için göz önünde bulundurulması gereken en önemli şey ağırlığın selenin geniş tarafında taşınmasıdır. Uç kısıma mümkün olan en az ağırlık taşıtılmalıdır, sivri uçsuz sele olamayacağından burun kısmı genel olarak sabit durabilmek ve emniyet içindir. Aşağıdaki tavsiyeleri uygulayarak doğru pozisyon kolaylıkla elde edilir.

Sele şu şekilde yerleştirilmelidir:

1.     Sele, sürücünün selenin geniş yüzeyine oturabilmesine sağlayacak şekilde ayna milinden yeteri kadar geride olmalıdır, sürerken ayağının ileriye hareketi ile sivri noktaya doğru kaymaya zorlanmamalı,

2. Selenin ucu sadece sürücünün ileri kaymasını engelleyecek kadar yukarı     kaldırılmalıdır, bu normal olarak selenin yüzeyi yere paralel olduğu zaman sağlanır.   3.     Sürücünün ayaklarının her konumda kuşkuya yer bırakmayacak şekilde zorlanmadan rahatça pedala yetişebileceği kadar düşük ayarlanmalıdır.

ÖMÜR BOYU SERVİS. Yedek Parça ve Tamir

Brooks Selelelerin bazı arızaları satıcınız ve bisiklet tamirciniz tarafından tamir edilebilir, edilemeyenler Brooks ustalarına götürülmelidir. Her hasar giderilemez fakat eğer selenizin üzerindeki deri şeklinizi aldıysa ve iyi durumdaysa sizi yeni sele maliyetinden ve yeni selenin alışma döneminden korumak için tamir edilebilir. Brooks web sitesinde bütün yedek parçaların listesini bulabilir ve satın alabilir veya satıcınızdan yapmasını isteyebilirsiniz fakat güvenlik nedeniyle Brooks England Ltd. Onarımı yetkili bisiklet tamircinize yaptırmanızı ısrarla tavsiye eder.

GARANTİ. www.brooksengland.com/forever adresinden kayıt ettirin.

Brooks seleler İngilterede elde imal edilirler ve satın alındığı tarihten itibaren 2 yıl boyunca imalat ve malzeme hatalarına karşı garantilidir. Eğer hasarın garanti şartlarını taşıdığına inanıyorsanız faturanızla birlikte aldığınız yere yollayın.

Faturanızı kaybetme ihtimalinize karşı selenizi www.brooksengland.com/forever adresine kayıt edin.  Bu bizim ve bisiklet satıcınızın selenin ne zaman alındığı bilgisini edinmemizi ve yeni ürünler, servisler hakkında size bilgi yollamamızı sağlar.

Kayıt esnasında derinin arka yüzeyine damgalanmış 3 haneli selenizin üretim kodunu bilmeniz gerekiyor. Bu kod fotoğrafta görüldüğü gibi, rakam harf ve rakam diziliminden oluşmuştur.  Bunun dışında tarih, satın aldığınız yer ve bazı ilave bilgileri de girmeniz gerekiyor.

Kaza, sele bakımının gerektiği gibi yapılmamasından ve korunmamasından, bisikletçiler tarafından sıklıkla yapılan germe işlemini unutma ve selenin arka ucundaki metal iskeletin üzerine oturmaktan kaynaklanan kırılmalar ve hasarlarda Brooks England sorumluluğu kabul etmez. 

Selenin çevirisi bu şekilde. Şimdi sizlere ucundan kıyısından yıllar önce kısa süre deri ile ilgilenmiş birisi olarak biraz konuyu açayım.

Deri doğal bir malzemedir ve aynı tabak deriden yapılan seleler birbirleri arasında sertlik kalınlık açısından birbirinden farklılıklar gösterebilir çünkü derinin her santimetre karesi aynı değildir. Hayvan gezerken çalılar, taşlar derisini çizip küçük yaralanmalara neden olabileceğinden bunlar derinin üzerinde iz olarak kalır ve bu nedenle deri hatalı olarak nitelendirilmez. Bu tür deri veya daha doğru bir deyişle kösele selelerin rahatlık prensibi zamanla derinin sarkıp sizin leğen kemiklerinizin şeklini alması neticesinde vücudunuzun sele üzerine değen alanını arttırarak baskıyı dağıtmak üzerine kurulmuştur. Bu işlemi çabuklaştırmak için selenin kendi üretimleri olan Proofide adını verdikleri jel ile mümkün olduğu belirtiliyor. Ben bu konuda aynı düşüncede değilim nedenini biraz sonra açıklayacağım. 

Proofide i selenin arka yüzeyine bir tabaka halinde uygulamanız gerekiyor çünkü derilerin arka yüzeyleri lifli bir yapıda olduklarından nemi ve yağı daha fazla emebilirler. Yıllar önce deri işi ile kısa bir süre ilgilenmiştim demiştim. Üniversiteyi bitirdikten kısa süre sonra ülkede ihtilal olduğundan eleman alımları kısıtlanmıştı. Askerliğimi yapmamış olmam, iş tecrübemin olmaması, bitirdiğim okulun ülkenin önde gelen sayılı üniversitelerinden birisi olmaması ve en önemlisi de kendimi övmeyi, abartmayı sevmediğim için iş görüşmelerinde kendimi yeterince ifade edememem, yabancı dil bilgimi sular seller gibi konuşup anlayamıyorum diye her seferinde az diyerek karşı tarafı aşırı beklenti içine sokmama düşüncemden dolayı bir süre eğitimimi tamamladığım konuda iş bulamayıp her başvurudan olumsuz yanıt alınca lisede yaz tatillerinde yanlarında çalıştığım patronlarımdan birisinin futbol topu imalatında çalıştım. Burada satın alınan deriler kalitelerine göre futbol, hentbol ve voleybol topu yapılmak için ayrılıyordu. Futbol topu yapılacak derilerin en iyi kalite olanları germe deri denilen malzemeden yapılan nizami topu yapımı için ayrılırdı. Bu deriler içi su deri fıçılarda bir kaç gün bekletilip iyice ıslatıldıktan sonra dört kenarında da yan yana belirli aralıklarla dizilmiş mengene çenelerine tutturulup ardından bu çenelerin her birinin arkasındaki vidalar tek tek çevrilerek deri gerdirilirdi. Her bir kenara boydan boya tek bir çene konmamasının nedeni derinin her bölgesinde esneme farklılığı ayrı olduğundan bir taraf tam gerilirken diğer bölgenin yeteri kadar gerdirilememesi riskini ortadan kaldırmaktı. Bu işleme deri tamamen kuruyup esneme sona erene kadar her gün devam edilirdi. Sonunda derinin deformasyon kabiliyeti kaybolduğunda deri mengeneden çıkarılıp topu oluşturacak parçalar kesilip dikilerek imalat tamamlanırdı. Germe deriden yapılan toplar yağmurda, çamurda oynandığında asla şekil değiştirip yamulmaz ve çapı büyümezdi.

Burada Brooks sele ile yapılmak istenen işlem tam da budur. Burada da seleyi oluşturan deri sele iskeletinin üzerine perçinlenip gerilmiş durumdadır. Proofide derinin arka yüzeyine sürülüp nemlendirilerek esneme kabiliyeti arttırılıyor. Mengeneleri gererek yapılan işlem burada sizin ağırlığınız ile deri esnetilerek yapılıyor. Zamanla sele esneyip sarktığında selenin ucundaki ayar vidasını 90 derece çevirerek deriyi geriyorsunuz. Böylece sele en ince ayrıntısına kadar leğen kemiklerinizin şeklini alıp vücudun temas yüzeyini arttırarak cm kareye düşen basıncı azaltır. 

Selenin üst kısmına da Proofide sürebilirsiniz yalnız bu yüzeye uyguladığınız işlem sonucu sürdüğünüz malzeme kuruyup deri tarafından iyice emilebilmesi için bir süre bekleyin ardından pamuklu bir bezle ovup parlatın. Bu işlem aynı zamanda fazla tatbik edilmiş malzemeyi kaldırarak giysinizin boyanmasına da engel olur. 

Size sele ile birlikte bu özel malzemeyi de kullanmanızı tavsiye ederim zaten tek kutu selenizin şekil almasına yetecektir. Ben Detachlondan aldığım eğer cilası kullanıyorum. Proofide kullanmadığım ve yakından incelemediğim için ikisinin de deri tarafından aynı ölçüde emilip emilemeyeceğini bilmiyorum. Sen neden bu koruyucu bakım malzemesini almadın diye sorarsanız bu seleyi tavsiye eden arkadaşım o kadar para vermene gerek yok badem yağı, bebe yağı, hatta vazelin kullanabilirsin deyince bende almamıştım. Üstelik zaman ayırıp bu kılavuzu okumadığımdan vazelini sadece derinin üst yüzeyine uygulamıştım.

Burada seleyi su ile ıslatma yoluyla aynı sonuca ulaşabilir miyiz sorusu aklınıza takılabilir. Bence mümkün. Yalnız su ile ıslatıldığında su sıcakta hemen buharlaşacağından deri sertleşecek ve şekil alması zorlaşacaktır. Oysa jel tatbik ettiğinizde deri tarafından emilen bu malzeme uzun süre deri içinde kalıp buharlaşmadığından selenin şekil alması yavaş olur fakat süreklilik arz eder. Suyla aşırı ıslattığınızda deri birden bire arzu edilenden fazla çökebilir. 

Aged model selelerde derinin üst tarafına Proofide uygulanması tavsiye edilmiyor. Çünkü adındanda anlaşılacağı üzere bu seleler yaşlandırılmış yani üst yüzeyi çatlatılmış deriden üretildiğinden bu yüzeye uygulayacağınız jel de deri tarafından bu çatlaklar vasıtası ile emileceğinden daha fazla deforme olur. 

Selenizi aşırıya kaçmadan ve aralıklı olarak germeniz öneriliyor. Seleyi bir süre kullandıktan sonra sele yeterince sarktıysa selenin burun kısmındaki gergi somununu bir seferde 90 dereceden fazla olmamak kaydıyla sıkmanız öneriliyor. Yani aklınıza her geldiğinde bu somunu sıkmayın sıkma işlemi ile selenin rahatlığını arttıramazsınız. Bırakın çöksün. Sele aşırı çöküp özellikle yan etekler sizin ağırlığınızın etkisi ile yukarı kalkıp bacaklarınızın iç kısmına sürterek tahrişe neden oluyorsa veya aşırı çökmeden rahatsızlık hissetmeye, sele iskeletinin baskısını kalçalarınızda hissetme sonucu bu noktalarda ağrı ve tahriş ortaya çıkmaya başlayınca gergi işlemini uygulayabilirsiniz. Yeteri kadar nemlendirilmemiş ve sarkmamış deriyi gererseniz perçin noktalarında meydana gelecek gergi kuvveti nedeniyle çatlaklar oluşabilir. Nitekim ben bu hataya düştüğümden selemin arka kısmında çatlaklar meydana geldi. Bu deformasyonun fotoğraflarını buradan okuyup görebilirsiniz. 
Ben şu anda selemin gergisini sonuna kadar gevşettim ve seleyi öyle kullanmaya başladım ama tabi iş işten geçti. Brooks sele bisikletinizin lastiği değil onun için lastiğe her fırsatta hava bastığınız gibi onu germeyin. Tabi bu dediklerim Brooks un B17 Standart modeli için geçerli. Zaten çevremden gördüğüm kadarı ile çoğumuz bu seleyi kullanıyor. Bu güne kadar sadece bir arkadaşta titanyum olanını görüp buna o kadar parayı nasıl verebildin diye hayret etmiştim. 

Şimdi bana madem deri konusunu bu kadar iyi biliyordun neden böyle bir hata yaptın diyebilirsiniz. Bu konuda size ama her insanın basiretinin bağlandığı bir an vardır diyerek yanıt verebilirim. 

Aged ve Imperial modeli selelerde germe işlemi Heritage modellere göre daha sık yapılmalıdır deniyor. Bunun nedeni muhtemelen Aged ve Imperial model selelerin derinin daha yumuşak yerinden yapılıyor olması ve dolayısı ile daha çabuk sarkmasındandır. Buradan çıkardığım sonuç konforuna düşkün olanlar ve sele şekil alıncaya kadar devam edecek ağrılara tahammülü olmayanlar biraz daha fazla para ödeyip Aged veya Imperial modeli seleleri seçebilirler. Bütçesi kısıtlı olup ben sabrederim diyenler B17 Standart modele devam etsinler.

Yine muhtemeldir ki Aged ve Imperial modeli selelerin derileri daha yumuşak olduklarından ağırlığınız altında çökerken yan kanatlar fazla açılıp bacaklarınıza sürtmesin diye bu kısıma yan yana delikler delinip buradan geçirilen deri bağcık (biye) ile kanatlar gerdirilip desteklenerek dışarı doğru aşırı açılmaları kontrol altına alınmaya çalışılmış. Bunu sağlamak için bu bağcıkların bağlanıp gerdirilmesi öneriliyor.
Kullanma kılavuzunda yazılmamış ama burada bende size küçük bir tavsiyede bulunacağım. Seleniz ıslandığı taktirde kızgın güneş altında veya fön makinesi, soba, radyatör üstü gibi kuvvetli ısı kaynağı yakınında, üstünde kurutmayın. Bırakın seleniz normal ortamda kurusun. Bu zaman alacaktır ama yukarıda belirttiğim şartlarda kurutmaya kalkarsanız deri sertleşip gerilecek ve sizi rahatsız edecektir.

Selenin ayarına gelince: 

Yukarıda açık şekilde anlatıldığı gibi seleyi kalçalarınız en geniş alana temas edecek şekilde sele bağlantı noktası ayna milinin orta ekseninin biraz arkasına gelecek şekilde konumlandırın. Sele yüksekliğini pedalları çevirirken ayaklarınızın gerilip zorlanmayacağı konuma ayarlayın. Selenin uç kısmını hafif yukarı kaldırın. Burası çok önemli bu daha öncede bir kaç kez sosyal medyada dile getirilmişti ve bende 2 kez selenin ucunu yukarı kaldırdığımda yokuş çıkarken sele beni geriye doğru kaydırdığından selenin genişleyen kısımları ile temas eden bacak ve kalçamda sürtünme sonucu derin tahrişler meydana gelmişti ve günlerce oturamamıştım. Bu denemelerimden ikincisini Akyakadan Sakar geçidine çıkıp indiğim bir günde yapıp o kadar kısa bir çıkış sonunda perişan olmuştum. Burada burun yukarı olsun denirken söylenmek istenen şu, bazi insanlar selelerinin burnunu yere doğru eğerek bisiklete binerler. Bu tarz bir ayarı tercih ederseniz sürekli öne doğru kayacağınızdan selenin dar kısmı üzerinde bisiklet süreceğinizden selenin konforundan faydalanamazsınız ama burnu aşırı yukarı kaldırırsanız bu sefer daha fazla ağrılara maruz kalıp hatta yaralanabilirsiniz. Burada asıl dikkat etmeniz gereken nokta selenin üst yüzeyi mutlaka yere paralel olmalıdır.

Birde bisikleti sürerken sele üzerinde fazla ileri geri gidip gelmemeye çalışın. Ben bisikleti agresif kullandığımdan özellikle yokuş çıkarken sele üzerinde çok fazla ileri geri ve sağa sola gidip geldiğimden (benimle tura çıkan bazı arkadaşlarım seni çok uzaktan bile görsem bisiklet üzerindeki duruşundan tanıyabiliyorum diyorlar) tahrişlerden tam olarak kurtulamıyorum.

Garanti şartlarında anlaşılmayan bir konunun olmadığını düşünüyorum. Yinede şu kadarını söyleyeyim belirtildiği gibi deri mukavemetli bir malzeme olduğundan benim neden olduğuma benzer hatalarda firma bunu kullanıcı hatası olarak yorumlayacaktır. Çelik aksamda meydana gelebilecek kırılma ve eğilmeleri de ağırlığın selenin arka kısmına yüklenmiş veya downhill yapılıp hoplamalarla seleye aşırı yükleme yapılmış diye yine kullanıcı hatası olarak yorumlayacaklardır. 

Umarım bu çeviri ve açıklamalarım size faydalı olmuştur. Selenizi iyi günlerde ağrısız olarak uzun yıllar kullanmanızı dilerim.